مجموعة فتاوى حول صوم عاشوراء
البطاقة التعريفية 
كۆمه‌ڵه فه‌توایه‌ك سه‌باره‌ت به‌ڕۆژووی عاشورا
١ - پرسیار كرا له‌شێخ محمد صالح العثیمین ( ڕه‌حمه‌تی خوای لێ بێت )
ئایا دروسته‌ته‌نها ڕۆژووی ڕۆژی عاشورا بگیرێت و هێچ ڕۆژێك له‌پاش و پێشیه‌وه‌نه‌گیرێت ؟ چونكه‌من له‌یه‌كێك له‌گۆڤاره‌كاندا فه‌توایه‌كم خوێند‌وه‌ته‌وه‌كه‌مه‌فهومه‌كه‌ی ئه‌وه‌یه‌كه‌دروسته‌ته‌نها ڕۆژی عاشورا به‌ڕۆژوو بیت ، ئه‌وه‌ش به‌وه‌ی كه‌ئێستا جوله‌كه‌له‌و ڕۆژه‌دا به‌ڕۆژوو نابن و ئه‌و كه‌راهه‌ته‌ی نه‌ماوه؟
وه‌ڵامی شێخ محمد صالح العثیمین ( ڕه‌حمه‌تی خوای لێ بێت ) :
كه‌راهه‌تی به‌ته‌نها گرتنی ڕۆژی عاشورا مه‌سه‌ئه‌له‌یه‌كی یه‌ك ڕا نیه‌لای زانایان ، چونكه‌له‌ناو زانایاندا كه‌سانێك هه‌ن باوه‌ڕیان وایه‌هیچ كه‌راهه‌تێكی نیه، به‌ڵام باشتر وئه‌فضه‌ل وایه‌مرۆڤی موسڵمان ڕۆژی نۆیه‌م بگرێت، تا ڕۆژی یانزه‌هه‌م، واته‌ڕۆژێك پێشتر،ئه‌ویش له‌به‌ر ئه‌و فه‌رمووده‌یه‌ی پێغه‌مبه‌ری خوا ( صلی الله علیه وسلم ) كه‌ده‌فه‌رموێت : (لئن بقيت إلى قابل لأصومن التاسع ) واته: ئه‌گه‌ر ته‌مه‌ن باقی بێت بۆ ساڵی ئاینده‌ئه‌وا من ڕۆژی نۆیه‌م ده‌گرم ، واته له‌گه‌ڵ رۆژی ده‌یه‌م كه(عاشورا) ده‌كات ،زانایانیش له‌م باره‌یه‌وه‌سێ شێوه‌یان باسكردوه:
١-ئه‌وه‌یه‌كه‌ڕۆژێك پێشتر و ڕۆژێك پاشتر بگیرێت .
٢-ئه‌وه‌یه‌كه‌ته‌نها ڕۆژی عاشورا بگیرێت .
٣-ئه‌وه‌یه‌كه‌ڕۆژێك پێشتر یان ڕۆژێك پاشتر بگیرێت .
ئه‌وه‌شیان باسكردوه‌كه‌به‌پله‌به‌ندی ته‌واوتر ئه‌وه‌یه‌كه‌ڕۆژێك پێشتر و ڕۆژێك پاشتر بگیرێت، به‌پله‌ی دووه‌م ئه‌وه‌ش دێت كه‌ڕۆژی نۆیه‌م و ده‌یه‌م بگیرێت ، به‌پله‌ی سێهه‌میش ئه‌وه‌ی كه‌ڕۆژی ده‌یه‌م و یانزیه‌م بگیرێت ،به‌پله‌ی چوارهه‌میش ئه‌وه‌یه‌كه‌به‌ته‌نها ڕۆژی عاشورا بگیرێت ، واش ده‌رده‌كه‌وێت و منیش وا ده‌بینم كه‌به‌ته‌نها گرتنی ڕۆژی عاشورا هیچ كه‌راهه‌تێكی نیه ،به‌ڵام ئه‌فضه‌ل و باشتر وایه‌كه‌رۆژێك پێشتری یان پاشتری بگیرێت .
٢ - پرسیارێكی تریشی كرا له شێخ محمد صالح العثیمین (ڕه‌حمه‌تی خوای لێ بێت ) .
ئێستا وه‌ره‌قه‌یه‌ك بڵاو كراوه‌ته‌وه‌و فه‌ضلی مانگی موحه‌ڕه‌م و گرتنی ڕۆژووی عاشورای تیادا هاتووه، جا ئه‌مه‌ش ده‌قی ناوه‌ڕۆكی ئه‌و وه‌ره‌قه‌یه‌خوای گه‌وره‌پاداشتی خێرتان بداته‌وه‌وه‌ڵاممان بده‌نه‌وه‌بزانن ئایا ئه‌وه‌ی تیایدا هاتوه‌ڕاست و دروسته‌یان نا، له‌وه‌ره‌قه‌كه‌دا هاتوه‌كه عن ابن عباس رضي الله عنهما أن رسول الله صلى الله عليه وسلم صام يوم عاشوراء وأمر بصيامه. متفق عليه. واته: ئیبن وعه‌باس ( خوا له‌خۆی و باوكیشی ڕازی بێت ) ده‌گێڕێته‌وه‌له‌پێغه‌مبه‌ری خوا ( صلی الله علیه وسلم ) كه‌ڕۆژی عاشورا به‌ڕۆژوو بووه و فه‌رمانی كردوه‌به‌خه‌ڵكیش كه‌به‌ڕۆژوو بن ، هه‌روه‌ها هاتوه‌وعنه أيضاً قال: قال رسول الله صلى الله عليه وسلم: "لئن بقيت إلى قابل لأصومن التاسع"، رواه مسلم. واته: هه‌ر له‌ئیبن و عه‌باسه‌وه‌ده‌گێڕێته‌وه‌كه‌پێغه‌مبه‌ری خــــوا ( صلی الله علیه وسلم ) فه‌رموویه‌تی : ئه‌گه‌ر ته‌مه‌ن باقی بێت بۆ ساڵی ئاینده‌ئه‌وا له‌گه‌ڵ ڕۆژی عاشورادا هڕۆژێكیش پێش ئه‌وه‌به‌ڕۆژوو ده‌بم .
هه‌ر وه‌ها هاتوه : عن أبي قتادة رضي الله عنه أن رسول الله صلى الله عليه وسلم سُئل ذات يوم عن صوم يوم عاشوراء فقال: "يكفر السنة الماضية"، رواه مسلم.
واته: ئه‌بی قه‌تاده( خوای لێ ڕازی بێت ) ده‌گێڕێته‌وه‌كه‌ڕۆژێك پرسیار كرا له‌پێغه‌مه‌بری خوا ( صلی الله علیه وسلم ) سه‌باره‌ت به‌ڕۆژووبونی ڕۆژی عاشورا، پێغه‌مبه‌ریش ( صلی الله علیه وسلم ) له‌وه‌ڵامدا فه‌رمووی : گوناهی ساڵێكی پێشتر ده‌سڕێته‌وه .
دیسان هه‌ر له‌و وه‌ره‌قه‌یه‌دا كه‌بڵاوكراوه‌ته‌وه‌فه‌رموده‌یه‌كی تر هاتوه‌كه‌ئه‌مه‌ده‌قه‌كه‌یه‌تی ، : عن أبي هريرة رضي الله عنه قال: قال رسول الله صلى الله عليه وسلم: "أفضل الصيام بعد رمضان شهر الله المحرم، وأفضل الصلاة بعد الفريضة صلاة الليل"، رواه مسلم.
واته: ئه‌بو هوره‌یره( خوای لێ ڕازی بێت ) فه‌رمووی ، كه‌پێغه‌مبه‌ری خوا ( صلی الله علیه وسلم ) فه‌رموویه‌تی : باشترین ڕۆژویه‌ك دوای ڕۆژووی مانگی ڕه‌مه‌زان ڕۆژووی مناگی موحه‌ڕه‌مه( واته‌ڕۆژووی عاشورا ) وباشترین نوێژێكیش دوای نوێژه‌فه‌رزه‌كان شه‌و نوێژه.
ئه‌وجا له‌كۆتای ئه‌و وه‌ره‌قه‌یه‌دا ئه‌م ئامۆژگاریه‌هاتوه‌كه‌كه‌ڵێت : ئه‌ی برای موسڵمان كه‌واته‌ڕۆژی نۆهه‌م و ده‌یه‌می مانگی موحه‌ڕه‌م ، یان ڕۆژی ده‌یه‌م و ڕۆژی یانزه‌هه‌م به‌ڕۆژوو به‌تاوه‌كو ئه‌و پاداشته‌گه‌وره‌یه‌ت به‌نضیب ببێت ئین شاالله ، جا خۆ ئه‌گه‌ر هه‌مووی به‌ڕۆژوو بوویت ، واته‌ڕۆژی نۆهه‌م و ده‌یه‌م و یانزه‌هه‌م ئه‌وه‌زۆر باشتر وچاكتره‌و به‌و كاره‌شت ئه‌و ئه‌جره‌ش به‌ده‌ست ده‌هێنین كه‌له‌هه‌موو مانگێك سێ رۆژ به‌ڕۆژوو بیت، پێغه‌مه‌ریش ( صلی الله علیه وسلم ) له‌م باره‌یه‌وه‌ده‌فه‌رموێت : ڕۆژووی سێ ڕۆژ له‌هه‌ر مانگێك وه‌ك ڕۆژوو گرتنی ساڵه‌كه‌به‌گشتی وایه.
خوای گه‌وره‌ش ئێمه‌و ئێوه‌موه‌فه‌ق بكات له‌سه‌ر كار و كرده‌وه‌ی خێر .
وه‌ڵامی شێخ محمد صالح العثیمین ( ڕه‌حمه‌تی خوای لێ بێت ) :
ئه‌وه‌ی له‌و وه‌ره‌قه‌یه‌دا هاتووه‌له‌سه‌ر فه‌ضل و گه‌وره‌ی و پاداشتی ڕۆژووی مانگی موحه‌ڕه‌م و عاشورا هه‌مووی صه‌حیح و دروستن .
3- پر سیار كرا له‌لیژنه‌ی هه‌میشه‌ی فه‌توای عه‌ره‌بستانی سعودیه: سه‌باره‌ت به‌وه‌ی ئایا چ شتێك پێویسته‌له‌سه‌ر مرۆڤی موسڵمان كه‌له‌ڕۆژی عاشورا دا بیكات ؟ ئایا ئه‌م ڕۆژه‌ش زه‌كاتی سه‌ر فیطره‌ی هه‌یه؟
وه‌ڵامی لیژنه‌ی هه‌میشه‌ی فه‌توای عه‌ره‌بستانی سعودیه:
مه‌شروعه‌بۆ مرۆڤی موسڵمان كه‌ڕرۆژی عاشورا به‌ڕۆژوو بێت و به‌كارێكی سوننه‌ت داده‌نرێت ، له‌سه‌ره‌تاشه‌وه‌كه‌ڕۆژووی مانگی ڕه‌مه‌زان فه‌رز و واجب نه‌بوو بوو ، پێغه‌مبه‌ر ( صلی الله علیه وسلم ) فه‌رمانی كرد به‌موسڵمانان كه‌ڕۆژی عاشورا به‌ڕۆژوو بن ، به‌ڵام كاتێك كه‌مانگی ڕه‌مه‌زان فه‌رز بوو له‌سه‌ر موسڵمانان، ئیتر حوكمی ه‌ۆژووی عاشورا به‌واجبی نه‌ما و هه‌ركه‌س ئه‌یتوانی كه‌به‌رۆژوو بێت یان به‌ڕۆژوو نه‌بێت ، واته ( حوكمه‌كه‌ی له‌واجبه‌وه‌گۆڕا بۆ سوننه‌ت - وه‌رگێڕ ) ، بۆ مه‌سئه‌له‌ی زه‌كاتی سه‌ر فطره‌ش نه‌خێر ڕۆژووی عاشورا زه‌كاتی سه‌ر فطره‌ی نیه.
خوای گه‌وره‌ش پشت و په‌نای هه‌مووان بێت و درودو ڕه‌حمه‌تی فراوانیش بۆ سه‌رگیانی پاكی پێغه‌مبه‌ر و ئه‌هل و به‌یت و هاوه‌ڵانی
