คุณลักษณะของผู้ศรัทธา

บทความ การ์ดของข้อมูล
หัวข้อ: คุณลักษณะของผู้ศรัทธา
ภาษา: อุซเบก
คำอธิบายโดยย่อ: คุณลักษณะของผู้ศรัทธา
วันที่เพิ่ม: 2008-07-14
ลิงก์แบบย่อ: http://IslamHouse.com/162996
:: หัวข้อนี้ถูกจัดอยู่ในหมวดหมู่ต่อไปนี้ ::
คำแปลของการ์ดข้อมูลในภาษาต่างๆ: อุซเบก - อาหรับ - เบ็งกอล
คำอธิบายโดยละเอียด

Ўн еттинчи сухбат:

Мўминлигимиз даражасини ўлчайдиган мезон

قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ * الَّذِينَ هُمْ فِي صَلاَتِهِمْ خَاشِعُونَ * وَالَّذِينَ هُمْ عَنِ ٱللَّغْوِ مُّعْرِضُونَ * وَالَّذِينَ هُمْ لِلزَّكَـاةِ فَاعِلُونَ * وَالَّذِينَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حَافِظُونَ * إِلاَّ عَلَى أَزْوَاجِهِمْ أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُمْ فَإِنَّهُمْ غَيْرُ مَلُومِينَ * فَمَنِ ابْتَغَى وَرَآءَ ذلِكَ فَأُوْلَـئِكَ هُمُ الْعَادُونَ *

Мўминлар шубхасиз нажот топдилар. Улар намозларида хокисорлик билан турувчилардир. Улар бехуда ишлардан юз ўгирувчилардир. Улар закотни бажо килувчилардир. Улар "фарж"ларини саклагувчилардир, илло ўзларининг жуфтлари ва чўрилари бундан мустасно. Чунки улар маломат килинувчи кишилар эмасдирлар. Кимки, булардан бошкани истайдиган бўлса, ундай кимсалар хаддан ошувчилардир. (Муъминун сураси, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7-оятлар).

Муъминун сурасининг дастлабки ўн ояти Аллох таолодан биз мўмин бандалар учун хушхабар хамда бахт-саодат йўлига таргиб ва тавсиядир. "Банда ўзини ва бошкаларни мана шу оятга солиштириб текшириб кўрсин. Шунда у ўзида ва бошкаларда иймондан нималар борлигини билиб олади. Унинг зиёдаси ва нуксонини, оз ёки кўплигини кўради". (С).

Аллох айтади: "Мўминлар шубхасиз нажот топдилар". Яъни, мўминлар шубхасиз, галаба козондилар, саодатга етишдилар, муваффакиятга эришдилар. Улар Аллохга иймон келтириб, элчиларни тасдиклаган мўминларнинг максад киладиган барча нарсаларини кўлга киритдилар. Уларнинг сифатлари мана будир:

"Улар намозларида хокисорлик билан турувчилардир". Намозда хокисорлик ("хушуъ") билан туриш дегани бу Аллохнинг якин эканини хис килган холда калбни Унинг хузурида холис килиб туришдир. Шунда калб тин олади, банданинг рухини осойишталик эгаллайди, жасад харакатлари тинчланади, атрофга назар солишлари камаяди. Банда намознинг бошидан охиригача нима ўкиётгани ва нима харакат килаётганини хаёлига келтириб, Аллохнинг хузурида ўзини одоб билан тутади. Мана шу билан васвасалар ва ёмон фикр-хаёллар даф бўлади. Мана шу намознинг рухидир ва намоздан максад шунда хосил бўлади. Бандага намоздан савоби ёзиладигани шудир. "Хушуъ" ва хузури калб бўлмаган намоз гарчи жоиз ва савоб берилиши мумкин деб айтилса-да, лекин унга бериладиган савоб калб шу намоздан канчасини идрок этган бўлса, ўшанга яраша бўлади. (С).

"Мухаммад ибн Сийриндан ривоят килинади. Расулуллох соллаллоху алайхи васаллам намоз ўкиганларида осмонга караб кўяр эдилар. Шунда мана шу оят нозил бўлди. Шундан кейин у киши назарларини сажда киладиган ерга каратиб турадиган бўлдилар... Муфассирлар бу ерда "хушуъ"дан мурод нима экани хакида турли фикрларни айтишган. Баъзилар, бу намозда бадан аъзоларининг харакатсиз туришидир, деганлар". (Т).

Муфассирлар имоми Табарий сахобалар ва Пайгамбаримизнинг Ислом аввалида намозни ён-атрофга караб-караб хам ўкишганини, бу оят нозил бўлгандан кейин эса факат ерга, саждагохга караб ўкийдиган бўлишганини ривоят киладилар. Бунинг сўнггидан "хушуъ"нинг бошка маъноларини баён этадилар.

"Бошкалар эса бу ўринда хавф-кўркув назарда тутилган, дедилар. ..."Улар намозларида "хушуъ" билан турувчилардир" - дегани улар кўркиб турадилар деганидир...

Биз бундан аввалда ўтган ёзувларимизда "хушуъ" хокисорлик, бўйсуниш эканини баён килганмиз. ...Модомики, акл билан каралганда хам, наклга каралганда хам Аллох таоло Ўзининг бу калимадан ирода килган нарсасини муайян бир маънога чеклаб кўймаган экан, бундан маълум бўладики, бунинг маъноси умумни ифода килади. Шундай экан, каломнинг таъвили аввал тавсифлаганимдек, мана бундай бўлади: "Улар шундай кишиларки, Аллох уларга вожиб килган фарзлар ва ибодатларни давомли равишда бажо килиб, намозларида ўзларини Аллохга хор тутиб турадилар". Агар банда намозда ўзини Аллох учун хор тутиб турса, унинг бўйсунишдаги хокисорлиги аъзойи баданининг кимирламасдан туришида, фарзини бажо килиш билан машгуллигида, намозда тарк килишга буюрилган нарсаларни тарк этишида кўриниб туради". (Т).

"Улар бехуда ишлардан юз ўгирувчилардир". "Лагв" унда яхшилик хам, фойда хам бўлмаган сўздир... Агар улар бехуда сўзлардан юз ўгирган эканлар, харомдан юз ўгиришлари аникдир. Агар банда тилига кучи етиб, уни факат яхши ишларга ишлатишнинг уддасидан чика олса, у ўз ишига ўзи эгалик кила олади. Расулуллох соллаллоху алайхи васаллам Муоз ибн Жабалга насихат килган пайтларида: "Мана шуларнинг хаммасини кўлга киритишнинг йўлини айтиб берайми?" - деган эдилар. Муоз: Ха айтиб беринг, дедилар. Расулуллох ўзларининг тилларига ишора килдилар ва "мана буни тийгин" дедилар.

Демак, мўминларнинг чиройли сифатларидан бири - улар ўз тилларини бехуда ва харом сўзлардан тийиб олган бўладилар.

Абу Умома разияллоху анхудан ривоят килинади. Набий соллаллоху алайхи васаллам дедилар: "Хаё ва камгаплик иймондан икки шохчадир. Уятсизлик ва сергаплик нифокдан икки шохчадир". (Термизий, Хоким, Ахмад).

Мўминнинг иймони уни хамиша Аллохдан ва одамлардан хаё килиб туришга мажбур килади. Шундан у хунук ишларни килишдан, ёкимсиз сўзларни гапиришдан ўзини тияди. Ўйламасдан сўйламайди. Огзига келганини гапириб юборавериш эса нифок аломатидир. Чунки мунофиклар ўзларини асосан сўз билан ушлаб турадилар. Гапбозлик ва махмадоналик билан кун кўрадилар. Ўзларининг иймонлари йўк эканини сўз билан яшириб кетадилар. Мўмин одамнинг эса калби билан зохири бир хил бўлади. Унинг сўз билан ўзини ўраб-чирмаб бекитишга эхтиёжи йўк. Мўмин бехуда сўзлар ва ишларнинг ўрнига керакли ва фойдали сўзни айтиб, гапни киска килади-да, ўз ишига равона бўлади. Ўзини хак килиб кўрсатиш учун бехуда гап талашиб вактни исроф килмайди.

Керагидан ортикча фасохатли ва чиройли гапираман деб ўзини овора килиш хам тўгри эмас. Мўмин учун киска, содда, рост ва тушунарли килиб гапиришнинг ўзи кифоя бўлади. Ўзини гапга чечан килиб кўрсатиш, хар кандай бахсда ютиб чикаётганидан хурсанд бўлиб юриш мўминнинг орзуси бўлмаслиги керак. Аммо кофир-мунофиклар билан Аллохнинг динини химоя килиш устида мунозара юритиш, уларни маглуб этишга харакат килиш бошка нарса. Мўминлар ўз кучларини каерга сарфлаш кераклигини, Аллох берган кобилият, илм ва акл-заковатни кандай ишлатиш лозимлигини яхши ажратишлари зарур.

"Улар закотни бажо килувчилардир". Яъни, улар молларнинг турли хил навларидан закот чикариб, ўзларининг нафсларини ёмон хулклардан, нолойик амаллардан тозалайдилар... Улар намозни "хушуъ" билан ўкиш оркали Холикнинг ибодатини хам чиройли суратда адо этдилар, закотни бажо килиш билан халкларга хам яхшилик килдилар.

"Улар "фарж"ларини" (авратларини) зинодан "саклагувчилардир". Саклаш мукаммал бўлиши учун улар назар солиш, ушлаш каби харомга олиб борувчи воситалардан хам узок бўлдилар. Улар "фаржларини" хар кандай кишидан сакладилар". "Кимки, булардан" яъни аёл ва чўрилардан "бошкани истайдиган бўлса, ундай кимсалар хаддан ошувчилардир". Бундайлар Аллох халол килган нарсалардан У харом килган нарсалар томонга тажовуз киладиган, Аллохнинг чегараларини бузишдан тап тортмайдиган кимсалардир. Бу оятнинг умумий маъносидан "мутъа" (вактинчалик) никох харом экани англашилади. (С).

Ибн Касир айтадилар: "Имом Шофеий ва у кишининг фикрига кўшилганлар "истимно"нинг (кўл билан сунъий равишда маний келтириш) харом эканига мана шу оятни далил килиб келтиришган. У киши айтганларки, бу иш оятдаги икки кисмдан ташкаридадир".

Шундай килиб, биз хозир кўриб ўтган 7та оятда мўминларнинг бу дунёда муваффакиятларга эришиб, Охиратда нажот топишларига сабаб бўладиган тўртта сифат зикр этилди. Бу сифатлар намозни хокисорлик билан адо этиш, бехуда сўз ва ишлардан узок юриш, тилни жиловлаб олиш, кодир бўлса, закотни чиройли адо этиш, нафсни тийиб, авратни харом ва шубхалардан саклашдан иборатдир.

Бу оятлардан кейин келадиган 4та оятда яна учта сифат баён килинади. Улар омонатдорлик, ахдга вафо килиш ва намозларни ўз вактида доимий ўкиб юришдир.

Дархакикат, бу айтилган ишлар инсонлар хаётида мухим ахамиятга эга. Аллох белгилаб берган мезонга тўлик риоя килинмаётган ерлардаги мўминларнинг хаётларида бўлиб ўтаётган нохуш вокеалар, ўзаро муносабатлардаги салбий кўринишлар бизга етарли танбех бўлиши керак.

Аллох барчамизни иймондек улуг шарафни оклашимизни, шунга лойик инсонлар бўлишмизни насиб ва осон килсин. Мўминликнинг хар икки дунёдаги самараси ва мукофотини олишга муяссар бўлайлик

Go to the Top