হজে ভুল করার ফিদিয়া

คำถามที่ 492

ผู้ทำหัจญ์ได้กระทำผิดพลาดบางอย่างในพิธีกรรมหัจญ์ของเขา และเขาไม่มีสิ่งที่จะใช้สำหรับชดเชยความผิดพลาดดังกล่าว และได้เดินทางกลับบ้านเมือง อยากทราบว่า เขาสามารถกระทำการชดเชยที่บ้านเมืองของเขาได้ไหม หรือว่าจำเป็นต้องกระทำที่มักกะฮฺเท่านั้น? และถ้าหากว่าจำเป็นต้องกระทำที่มักกะฮฺ อยากทราบว่าอนุญาตให้เขามอบหมายให้ผู้อื่นกระทำการแทนได้ไหม?

คำตอบ

เราจำเป็นต้องทราบก่อนว่า ความผิดพลาดที่เกิดขึ้นเป็นอย่างไร ถ้าหากว่าเขาได้ละทิ้งสิ่งที่เป็นวาญิบ เขาก็จำเป็นต้องจ่ายฟิดยะฮฺ (ชดเชย) ด้วยการเชือดสัตว์ในบริเวณมักกะฮฺ เพราะเป็นสิ่งที่เกี่ยวเนื่องกับอิบาดะฮฺหัจญ์ และจะไม่ถูกรับถ้าเชือดในสถานที่อื่นจากมักกะฮฺ และถ้าหากว่าเขาได้กระทำผิดในสิ่งที่ต้องห้าม เขาก็สามารถชดเชยด้วยหนึ่งในสามประการคือ

1.      ถือให้อาหารแก่ผู้ที่ขัดสนจำนวน 6 คน ซึ่งจำเป็นต้องกระทำที่มักกะฮฺ หรือสถานที่เขาได้กระทำผิด

2.   หรือถือศิยามจำนวน 3 วัน ในกรณีนี้ เขาสามารถถือศิยามที่มักกะฮฺหรือที่อื่นก็ได้ นอกจากว่าสิ่งต้องห้ามดังกล่าวคือการร่วมหลับนอนกับภรรยาก่อนการตะหัลลุลแรกของพิธีกรรมหัจญ์ ดังนั้นเขาจำเป็นต้องเชือดอูฐหนึ่งตัว ณ สถานที่ที่เขาได้กระทำผิด และที่มักกะฮฺ และให้เขาแจกจ่ายแก่บรรดาผู้ที่ขัดสน

3.    หรือเป็นการทำโทษจากการล่า (ฆ่า) สัตว์บก ดังนั้นเขาจำเป็นต้องชดเชยด้วยการเชือดสัตว์ชนิดเดียวกันหรือเท่าเทียมกับสัตว์ที่ถูกล่า (ฆ่า) หรือให้อาหาร หรือถือศิยาม ถ้าเป็นการถือศิยามเขาก็สามารถกระทำ ณ สถานที่ใดก็ได้ และถ้าเป็นการให้อาหาร หรือเชือดสัตว์ อัลลอฮฺตรัสความว่า “เป็นสัตว์พลีที่ไปถึงอัล-กะอฺบะฮ์” (อัลมาอิดะฮฺ 95) ดังนั้นเขาจำเป็นต้องกระทำในเขตหะรอม และอนุญาตให้เขามอบหมายให้ผู้อื่นกระทำการแทน เพราะท่านนบีศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัมได้มอบหมายให้ท่านอาลีเชือดสัตว์ฮัดย์ของท่านที่เหลือทั้งหมด