মুসলমানের আদব

จริยธรรมและมารยาทเป็นสิ่งที่สำคัญในอิสลามเป็นอย่างยิ่ง การมีมารยาทคือการที่มุสลิมมีอุปนิสัยที่ดีงามติดตัว เป็นเครื่องประดับประจำกายของเขา เป็นการสร้างความรู้สึกชื่นชอบแก่ผู้อื่น และไม่ทำให้ผู้อื่นได้รับความเดือดร้อน

ท่านรอซูล ศ็อลลัลลอฮฺ อะลัยฮิ วะสัลลัม ได้กล่าวไว้มีความว่า “แท้จริงแล้ว ฉันถูกส่งมาเพื่อสร้างความสมบูรณ์ให้กับมารยาทที่ดี” (รายงานโดยอะหฺมัด)

ท่านได้กำชับให้มุสลิมนั้นเป็นคนที่มีมารยาทต่อผู้อื่น เช่นการพูดด้วยดี การให้สลาม การยิ้มแย้มให้กัน การเห็นอกเห็นใจ การเคารพความคิดเห็น การให้เกียรติ ไม่เหยียดหยาม ไม่ติฉินนินทา ไม่ด่าไม่สาปแช่งต่อกัน เป็นต้น

ท่านได้กล่าวไว้มีความว่า “ท่านจงยำเกรงต่ออัลลอฮฺตลอดเวลาไม่ว่าจะอยู่ที่ไหน และจงทำความดีลบล้างความชั่ว และจงคลุกคลีกับผู้อื่นด้วยมารยาทที่ดี” (รายงานโดย อัต-ติรมิซีย์)

ท่านยังได้กล่าวอีกมีความว่า  “มุสลิมกับมุสลิมเป็นพี่น้องกัน จะต้องไม่รังแก(ก่อความอธรรม)แก่เขา ไม่ย่ำยีเขา และไม่เหยียดหยามเขา” (รายงานโดย มุสลิม)

“รอยยิ้มที่ปรากฏให้เห็นแก่พี่น้องของท่านนั้นเป็นเศาะดะเกาะฮฺ” (รายงานโดย อิบนุ หิบบาน)

“ห้าประการที่เป็นหน้าที่ของมุสลิมที่พึงปฏิบัติต่อมุสลิม คือการตอบรับสลาม การกล่าวรับผู้ที่จาม การตอบรับคำเชิญ การเยี่ยมผู้ป่วย และการส่งศพไปสุสาน” (รายงานโดย มุสลิม)

“ความดีนั้นคือการมีมารยาทที่ดี” (รายงานโดย มุสลิม)

“ไม่ใช่พวกเรา ผู้ที่ไม่เมตตาและเอ็นดูเด็กๆ และผู้ที่ไม่ให้เกียรติผู้ใหญ่” (รายงานโดย อัต-ติรมิซีย์)

การมีมารยาทที่ดีนั้นจะต้องแสดงกับทุกคนไม่เพียงเฉพาะกับมุสลิมเพียงอย่างเดียวเท่านั้น กับผู้อื่นที่ไม่ใช่มุสลิมก็ต้องแสดงมารยาทที่ดีด้วยเช่นกัน เพราะมุสลิมเป็นผู้นำแห่งความดีงาม จึงสมควรต้องเป็นตัวอย่างให้ผู้อื่นได้สัมผัสถึงมารยาทและจริยธรรมความดีงามของตน

ครั้งหนึ่งได้มีชาวยิวเข้ามาหาท่านรอซูล ศ็อลลัลลอฮฺ อะลัยฮิ วะสัลลัม และกล่าวว่า “ขอความตายประสบแก่ท่าน” แทนที่พวกเขาจะกล่าวสลาม ท่านอาอิชะฮฺภรรยาของท่านรอซูลได้ยินดังนั้นจึงตอบไปว่า “ความตายจะประสบกับพวกเจ้านั่นแหละ” เมื่อท่านรอซูล ศ็อลลัลลอฮฺ อะลัยฮิ วะสัลลัม ได้ยินเช่นนั้นก็ได้ห้ามอาอิชะฮฺและได้กล่าวว่า “แท้จริงแล้วอัลลอฮฺเป็นผู้นุ่มนวล และทรงรักความนุ่มนวลในทุกๆ สิ่ง” ท่าน อาอิชะฮฺได้ถามว่า “ท่านไม่ได้ยินที่พวกเขากล่าวอย่างนั้นหรือ?” ท่านรอซูลได้ตอบนางว่า “ก็ฉันได้กล่าวแล้วว่า ‘พวกท่านก็เช่นกัน’ เพียงเท่านั้นเอง” (รายงานโดย อัลบุคอรีย์ และมุสลิม)

มารยาทที่ดีคือสิ่งที่ทำให้มุสลิมมีเกียรติ และได้รับผลตอบแทนใหญ่หลวงในวันอาคิเราะฮฺ ท่านรอซูล ศ็อลลัลลอฮฺ อะลัยฮิ วะสัลลัม ได้กล่าวไว้มีความว่า “แท้จริงผู้ศรัทธานั้นจะได้รับผลตอบแทนถึงขั้นผู้ถือศีลอดในเวลากลางวันและละหมาดในยามค่ำคืน เพราะการมีมารยาทที่ดีของเขา” (รายงานโดย อะหฺมัด)

- ข้อคิดที่ได้รับจากบทเรียน

1.มารยาทที่ดีงามเป็นส่วนหนึ่งของคำสอนอิสลามที่มีความสำคัญอย่างยิ่ง

2.มุสลิมเป็นผู้นำและตัวอย่างที่ดีในการมีมารยาททั้งต่อมุสลิมเองและต่อผู้อื่นที่ไม่ใช่มุสลิม

3.ลักษณะของมารยาทที่ดีคือการสร้างความสุข หรือไม่สร้างความเดือดร้อนให้กับคนอื่น

4.มุสลิมจะต้องมีนิสัยนุ่มนวลอ่อนโยนถึงแม้กับคนที่ทำก้าวร้าวกับเขา

5. ผลตอบแทนของผู้ที่มีมารยาทที่ดีนั้นเทียบเท่าผู้ที่ถือศีลอดในเวลากลางวันและละหมาดในเวลากลางคืน

- คำถามหลังบทเรียน

1. มีมารยาทใดบ้างที่ท่านคิดว่าได้ปฏิบัติอยู่เป็นประจำแล้ว? และมารยาทใดที่ท่านยังไม่เคยปฏิบัติ?

2. ท่านคิดว่าอะไรคือผลดีที่ได้จากการมีมารยาทที่ดีต่อผู้อื่น?

ท่านคิดว่ามารยาทใดที่ทำได้ง่ายที่สุด? และมารยาทใดที่ทำได้ยากที่สุด? เพราะเหตุใด?