لله 99 اسماً
«Аллаh тааланын токсон тогуз ысымы бар. Биръъ кем жз. Ким ушул ысымдарды жаттап, ага амал кылган болсо, Бейишке кирет...»
Асмаул - хуснаа же
Аллаh тааланын 99 къркъм ысым сыпаттары
إنَّ الْحَمْدَ لله نَحْمده و نستعينه و نستغفره ، ونعوذ باللهِ
من شرور أنفسنا ، و سيّئات أعمالنا ، مَْن يَهْدِهِ اللهُ فَلاَ
مُضِلَّ لَهُ و مَنْ يُْضْلِلْ فلا هادى له ، و أشهد ان لا إله
إلا الله وحده لا شريك له ، و أشهد أنّ محمّداًَ عبده و
رسوله.
أمّا بعد:
Асмаул хусна (Аллаh тааланын къркъм ысым сыпаттары) нын маанилерине тшндрмъ бергъ убада берген элек. Аллаh кадыр кылса бгндън баштап ушул сабагыбызды баштайбыз.
Аллаh таала Куран Каримде айтат:
{ ولله الأسمآء الحسنى فادعوه بها و ذروا الّذين
يلحدون فى أسمآئه سيجزون ما كانوا يعملون }
«(Бардык) къркъм ысымдар Аллаhка гана таандык. Демек, Ага ошолор менен гана дуба кылгыла. Анын ысымдарында (адашуудан акыйкатка) бурула турган кишилерден ажыралгыла. (Инсандар) кылган амалдары менен жакынкы кндърдъ сыйланышат». («Аьраф»: 180)
Ооба. Адамдар жакшы амал кылып, Аллаhтын къркъм ысым сыпаттары менен дуба кылып, шарият кърсъткъндъй Аллаhка сыйынышса, Аллаh таала аларды жакшы белектер менен сыйлайт. Эгерде Аллаh таала кърсъткън ысым сыпаттардан башка ысымдарга сыйынышса анда Аллаh таала жазалап койот. Аллаh тааланын къркъм ысым-сыпаттарын бил жънндъ Абу Хурайра разыяллоху анху мындай деген: “Пайгамбар саллоллоху алайхи ва саллам айтты: «Аллаh тааланын токсон тогуз ысымы бар. Биръъ кем жз. Ал - так, такты сйът. Ким ошол ысымдарды жаттаса Бейишке кирет. Ал - Ъзнън башка кудай жок болгон Аллаh, Ар - Рахман, Ар - Рахиим, Ал - Малик, Ал - Куддус, Ас - Салам, Ал - Муьмин, Ал - Мухаймин, Ал - Азиз, Ал - Жаббар...» ж. б.
Пайгамбарыбыз саллоллоху алайхи ва саллам мына ушул ысымдардын ар бирин назарда тутуп айтты:
"تخلّقوا بأخلاق الله"
«Аллаhтын кулк-мнъзнън лг алгыла».
Тактап айтканда, Аллаhтын ысым сыпаттарынын ар биринин маанисин билип, кулк-мнъзд оёдоодо бул ысымдардан пайдалангыла жана ал къркъм ысым сыпаттардан лш алгыла!
...Токсон тогуз ысым сыпаттардын биринчиси «Аллаh таала».
1. Аллаh
«Аллаh” - бул чыныгы бар болгон Кудайдын менчик аты. Бул ысым калган ысымдардын баарын ъз ичине камтыган тарбия кылуучу сыпаттары менен сыпатталган чыныгы бар болгон сыйынууга татыктуунун ысымы. Дйнъ жзндъг бардык бар болгон нерселер Аллаhка муктаж. Бардык нерселерди Аллаh таала жоктон бар кылып жараткан. Инсандын «Аллаh» деген ысымдан алган лш тъмъндъгдъй болушу керек: анын жръг ар дайым Аллаhка байланып, Аллаhтын Ъзнън гана мт кылып, Аллаhтан гана коркуп турсун. Инсан Аллаhтан башка бардык нерселер убактылуу экенин ачык айкын билиши керек.
2. Ар-Рахман,
3. Ар-Рахийм
Бул эки ысым «Рахмат» деген създън келип чыккан. «Рахмат» «мээрбан» деген маанини билдирип, Аллаh таала пенделерине ътъ мээрбан. Ал эми Ар-Рахман сыпаты жалпы мээрбандыкты билдирет. Мына ушул рахмат сыпатка ээ болгон бардык ааламга ырыскы берген «Рахман» - Жалгыз Аллаh. «Ар-Рахийм» болсо, момун-мусулмандарга гана Акыретте мээримин тъгъ турган дегени. Акыретте, «Ар-Рахийм» аттуу Жаратуучу ыйман менен ъткън момун-мусулмандардан Ъз каалаганын кнъълърн кечип, бейишке киргизет. Пенделердин «Ар-Рахман» сыпатынан ъздърнъ ала турган пайдалары; Аллаh тааланын бардык пенделерине ырыскы берип, мээримин тъгп жатканын ошондой эле, Ъзнъ ишенбей жаткан каапырларга дагы ырыскы берип, алардын да максаттарын бул дйнъдъ аткарып жатканына кбъ болуп, Аллаhтын адашкан пенделерине мээрбандык кылуу керек. Пайгамбарыбыз саллоллоху алайхи ва саллам Аллаhтын «Ар–Рахман» сыпатынан эё чоё лш алган эле. Ошондуктан, ъзнн эли ага ътъ катуу азап бергенде Жебрейил алейхис салам келип: «Булардын баарын жер менен жексен кылайын, буйрук бергин», - деп сураганда Пайгамбарыбыз саллоллоху алайхи ва саллам тъмъндъгдъй деп дуба кылды:
"أللهم ارحم ، أللهم اغفر لى قومى فإنّهم لا يعلمون"
«Оо, Аллаhым, ырайым кыл! Оо, Аллаhым, менин элимди кечир! Алар (азыр акыйкатты) билбей жатышат!»
Пенде «Ар-Рахман», «Ар-Рахийм» сыпатынан тъмъндъгдъй лш ажыратып алыш керек.
Урматтуу мусулмандар! Силер ъзёър билбеген адамдарга дагы, алардын адашканын къргъндъ бооруёар ооруп, аларды куду билбестен отко тшп жаткан адамды куткарып жаткандай мамиле жасап куткарып калууёар керек. Мына ушул силердин мээрбандыгыёар болот. Аларга жумшак създър менен мамиле жасагыла. Кнъъкър кишилерге, атгл сизге азап берип жаткан кишилерге дагы, мээримиёерди жаадыргыла. Аллаh тааланын «Ар- Рахман» ысымынан лш алган адамдар мына ушундай болушат. Биз айлана чъйръбздъ болуп жаткан ар бир кнъъ иштерден ъзбзгъ дагы зыян болоорун эстен чыгарбайлы! Мына ушул кнъъ иштерди жоюуда зор аракет жасагандар пайгамбарыбыздын «Аллаhтын кулк-мнъзнън лш алгыла!» деген чакырыгына «лаппай» деп жооп берген кишилер!
& «Ар-Рахийм» сыпатынан момун киши ъзнъ ала турган лштър: кандайдыр бир нерсеге муктаж болгон кишилерди кърсъ, дароо ага мээримдлк колун сунуш керек. Муктаж киши кошунасы болсун же жердин башка бир бурчунан болсун, жръг менен ал кишиге боору ооруп, жардам бериши керек. Эгерде байлыгы менен жардам бере албаса,анда, ширин съз менен жардам берсин же болбосо, башкаларды «ушул жерде муктаж болгон киши бар» деп чакырсын. Ал эми ушундай кылуу дагы колунан келбесе, Аллаhка жалбарып: «Оо, Аллаhым! Мына ушул муктаж кишинин муктаждыгын Ъзё бергин!» деп, дуба менен колдоо къргъзш керек. Биз Аллаh тааланын токсон тогуз къркъм ысым сыпаттарынан чъън айтып ъттк. Эгерде Аллаh тааланын токсон тогуз къркъм ысым сыпатын жашообузда аткарган болсок, жръгбздъг токсон тогуз караёгылыкты жана бул караёгылыктардын натыйжасында жашообузда пайда болуп жаткан кемчилдиктерди, адепсиздиктерди алып таштап, алардын ордуна илахий нур (Аллаhтын хидаяты) кирип, исламдык сыпаттар менен тыгыз байланышууга себеп болот…
Уландысы бар