حوكمی زوڵم و سته‌م له بێباوه‌ڕ
كارتی بابه‌ت 
حوكمی زوڵم و سته‌م له بێباوه‌ڕ
پرسیار : ئایه دروسته زوڵم و ستـه‌م لــه بێبــاوه‌ڕ بكـرێت؟
وه‌ڵام : خواي گه‌وره دادگه‌رى ودادپه‌روه‌ری واجب كردووه له‌سه‌ر باوه‌ڕداران، وه‌ك ده‌فه‌رموێت : ( إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالْإِحْسَانِ ... ) { النحل :90 } واته: خواى گه‌وره فه‌رمان به دادگه‌رى و دادپه‌روه‌ری و چاكه‌كردن ده‌كات. سته‌مكردنیش له‌ئاینی پیرۆزی ئیسلامدا حه‌رام وقه‌ده‌غه‌كراوه، له فه‌رمووده‌ى قودسیدا هاتووه كه‌خواى گه‌وره ده‌فه‌رموێت: « إِنِّي حَرَّمْـــتُ الظلْمَ عَلى نَفْسِــي وَجَعَلْتُهُ بَیْنَكُــــمْ مُحَــرَّمَا فَلا تظلموا » { مسلم } واته: سته‌مكردنم له‌سه‌ر خۆم حه‌رام كردووه و له نێوان ئێوه‌شدا هه‌ر حه‌رامم كردووه، كه‌وابوو سته‌م له یه‌كترى مه‌كه‌ن.
ئه‌و كه‌سه‌ى سته‌مى لێده‌كرێت له‌رۆژى دوایيدا هه‌قى خۆى له سته‌مكار وه‌رده‌گرێته‌وه ، پێغه‌مبه‌ر (صلى الله عليه وسلم ) يش ده‌فه‌رموێت: « أَتَدْرُونَ مَنِ الْمُفْلِسُ » قَالُوا: الْمُفْلِسُ فِينَا مَنْ لاَ دِرْهَمَ لَهُ وَلاَ مَتَاعَ، فَقَالَ: «إِنَّ الْمُفْلِسَ مِنْ أُمَّتِي يَأْتِي يَوْمَ الْقِيَامَةِ بِصَلاَةٍ وَصِيَامٍ وَزَكَاةٍ وَيَأْتِي قَدْ شَتَمَ هَذَا وَقَذَفَ هَذَا وأَكَلَ مَالَ هَذَا وَسَفَكَ دَمَ هَذَا وَضَرَبَ هَذَا فَيُعْطَى هَذَا مِنْ حَسَنَاتِهِ وَهَذَا مِنْ حَسَنَاتِهِ فَإِنْ فَنِيَتْ حَسَنَـــاتُهُ قَبــْلَ أَنْ يُقْضَى مَـــا عَلَيْــهِ أُخِـــذَ مِنْ خَطَايَاهُمْ فَطُرِحَتْ عَلَيْهِ ثُمَّ طُرِحَ في النَّارِ» { مسلم }، واته: ئایا ده‌زانن موفلیس كێیه؟ وتیان: له‌ناو ئێمه‌دا موفلیس كه‌سێكى بێ پاره‌و شتومه‌كه، فه‌رمووى: موفلیسی ئوممه‌تى من ئه‌و كه‌سه‌یه له رۆژى قیامه‌تدا به نوێژو رۆژوو و زه‌كاته‌وه دێت، به‌ڵام جوێنى به‌و داوه بوختانى بۆ ئه‌و كردووه‌و ماڵى ئه‌مى خواردووه، ماڵى ئه‌وى خواردووه‌و ئه‌وى كوشتووه‌و له یه‌كێكی ترى داوه، جا چاكه‌كانى به‌سه‌ر خاوه‌ن هه‌قه‌كاندا دابه‌ش ده‌كرێت و كاتێك چاكه‌ى نه‌ما پێش ئه‌وه‌ى قه‌رزه‌كانى بداته‌وه، له گوناهى ئه‌وان ده‌خرێته سه‌ر ئه‌م، پاشان فرِێ ده‌درێته ئاگره‌وه.
ئه‌وه‌ش بزانن په‌روه‌ردرگار هێنده دادگه‌ر و دادپه‌روه‌ره، ته‌نانه‌ت له‌ڕۆژی دواییدا سزا وتۆڵه سه‌ندنه‌وه له‌ناو ئاژه‌ڵانیشدا پیاده ده‌كات .
هه‌ر سه‌باره‌ت به‌وه‌ی كه دروست نیه زوڵم و سته‌م له دوژمن و بێباوه‌ڕیش یكرێت خوای گه‌وره فه‌رموویه‌تی :(يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا كُونُوا قَوَّامِينَ لِلَّهِ شُهَدَاءَ بِالْقِسْطِ وَلَا يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآَنُ قَوْمٍ عَلَى أَلَّا تَعْدِلُوا اعْدِلُوا هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوَى وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ ) {المائدة :8 } واته : ئه‌ی گه‌لی خاوه‌ن باوه‌ڕ! هه‌میشه‌و به‌رده‌وام هه‌وڵ بده‌ن كه له‌به‌ر خوا دادگه‌رو راست و، پابه‌ندی گشت بڕیارو فه‌رمانه‌كانی بن, زۆر به‌چاکی هه‌ستن به‌ئه‌نجامدانی شایه‌تی دادپه‌روه‌رانه له‌به‌ر خوا، ڕق و دوژمنایه‌تی هیچ که‌س و هیچ لایه‌ک هه‌ڵتان نه‌نێت که‌له دادگه‌ری و دادپه‌روه‌ریی لابده‌ن، دادپه‌روه‌ربن، ئه‌وه نزیکتره له ته‌قواو خواناسیه‌وه، ده‌ی که‌واته له‌خوا ترس و پارێزکاربن، چونکه به‌ڕاستی خوا ئاگاداره به‌و کارو کرده‌وه‌یه‌ی که ده‌یکه‌ن.
هه‌روه‌ها له ئایه‌تێكی تردا هاتوه كه خوای گه‌وره قه‌ده‌غه‌ی باوه‌ڕداران ناكات كه چاكه‌كارو دادپه‌روه‌ربن له‌گه‌ڵ ئه‌و بێباوه‌ڕانه‌ی كه خراپه‌یان نه‌بووه بۆ موسڵمانان وه‌ك ده‌فه‌رموێت : ( لَا يَنْهَاكُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِينَ لَمْ يُقَاتِلُوكُمْ فِي الدِّينِ وَلَمْ يُخْرِجُوكُمْ مِنْ دِيَارِكُمْ أَنْ تَبَرُّوهُمْ وَتُقْسِطُوا إِلَيْهِمْ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطِينَ ) { الممتحنة : 8 } واته : دڵنیاش بن که خوا قه‌ده‌غه‌ی ئه‌وه‌تان لێ ناکات که چاك ڕه‌فتاری و دادپه‌روه‌ری بکه‌ن له‌گه‌ڵ ئه‌و که‌سانه‌دا جه‌نگیان دژ نه‌کردون و دژایه‌تی ئاینیان نه‌کردون و له شوێنه‌وارتان ده‌ریان نه‌کردون، چونکه به‌ڕاستی خوا دادپه‌روه‌رانی خۆش ده‌وێت.
خوای گه‌وره زانا و شاره‌زاتره .
