มนุษย์เป็นสิ่งมีชีวิตที่ประเสริฐ ซึ่งอัลลอฮฺได้ให้บังเกิดมาบนโลกนี้ อัลลอฮฺได้สร้างมนุษย์ให้มีรูปลักษณ์ที่งดงาม เพียบพร้อมด้วยสติปัญญาและความนึกคิด ไม่เหมือนสิ่งมีชีวิตอื่นๆ พระองค์ได้ตรัสไว้ว่า

لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنسَانَ فِي أَحْسَنِ تَقْوِيمٍ  (سورة التين:4)

“แท้จริงแล้วเราได้สร้างมนุษย์ขึ้นด้วยลักษณะที่ดียิ่ง” (อัลกุรอาน สูเราะฮฺ อัต-ตีน: 4)

พระองค์ได้กำหนดให้มีสิ่งอำนวยความสะดวกต่างๆ มากมายแก่เผ่าพันธุ์มนุษย์ ไม่ว่าจะเป็นพืชพรรณต่างๆ สัตว์ทุกชนิดทุกประเภท และธรรมชาติอื่นๆ อีกมากมาย เช่นที่พระองค์ได้มีดำรัสไว้ว่า

هُوَ الَّذِي خَلَقَ لَكُم مَّا فِي الأَرْضِ جَمِيعاً (سورة البقرة:29)

“พระองค์คือผู้ทรงสร้างสิ่งต่างๆ ทั้งหมดบนแผ่นดินเพื่อพวกเจ้า” (อัลกุรอาน สูเราะฮฺ อัล-บะเกาะเราะฮฺ: 29)

สิ่งเหล่านี้นับเป็นเครื่องหมายแห่งเกียรติและคุณค่าที่อัลลอฮฺได้ให้ความสำคัญกับมนุษย์ พระองค์ได้ตรัสไว้ว่า

وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ وَحَمَلْنَاهُمْ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَرَزَقْنَاهُم مِّنَ الطَّيِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَى كَثِيرٍ مِّمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِيلاً (سورة الإسراء:70) 

“และแท้จริงแล้วเราได้มอบเกียรติให้แก่ลูกหลานอาดัม (คือเผ่าพันธุ์มนุษย์) เราได้บรรทุกพวกเขาทั้งทางบกและทางน้ำ ได้ประทานปัจจัยที่ดีต่างๆ และได้ยกย่องให้เกียรติพวกเขาเหนือสิ่งอื่นที่เราได้สร้างขึ้นมา” (อัลกุรอาน สูเราะฮฺ อัล-อิสรออฺ: 70)

มนุษย์จึงต้องรู้จักคุณค่าของตัวเอง ว่าตนเป็นสิ่งที่ถูกสร้างที่ได้รับการประทานมากมายจากอัลลอฮฺ ทั้งนี้ เพื่อให้มนุษย์รู้จักใช้สิ่งต่างๆ เหล่านั้นเพื่อการดำรงชีวิตที่ดี พร้อมทั้งระลึกถึงคุณความดีของอัลลอฮฺที่ได้ประทานปัจจัยต่างๆ มากมายให้แก่เขา

ชีวิตของมนุษย์จะไม่มีคุณค่าใดๆ ถ้าหากไม่สำนึกตนว่าเป็นบ่าวของอัลลอฮฺ และดำเนินชีวิตบนเส้นทางแห่งคุณธรรมตามที่อัลลอฮฺได้กำหนดไว้ ยิ่งถ้าหากเขาใช้สิ่งต่างๆ ที่พระองค์ประทานให้มาในทางที่ผิด ประกอบความชั่ว และไม่ระลึกถึงคุณของพระองค์ ชีวิตของเขาก็จะเป็นชีวิตที่น่าเหยียดหยาม เพราะกลายเป็นผู้เนรคุณและไม่รู้จักตัวเอง

คุณค่าของมนุษย์จะเกิดขึ้นได้ ด้วยการรู้จักธาตุแท้ของตัวเองเป็นอันดับแรก รู้จักว่าตนนั้นมีชีวิตอยู่ได้ด้วยความกรุณาของอัลลอฮฺ เมื่อรู้เช่นนั้นแล้วก็ต้องแสดงความขอบคุณต่อพระองค์ด้วยการปฏิบัติตนตามคำสั่งที่พระองค์ได้สั่งใช้

การปฏิบัติตนด้วยความเชื่อฟังต่ออัลลอฮฺจะก่อให้เกิดผลดีต่อตัวมนุษย์เอง เพราะเป็นการผูกสัมพันธ์กับพระองค์ตลอดเวลา สิ่งนี้นั่นเองที่ทำให้ชีวิตของมนุษย์นั้นมีคุณค่า และทำให้มนุษย์รู้จักคุณค่าของตัวเอง

นอกจากการสร้างความผูกพันกับอัลลอฮฺเพื่อสร้างคุณค่าให้กับตัวเองแล้ว การอุทิศตนเพื่อประโยชน์ของส่วนรวมก็เป็นคุณค่าของชีวิตอีกระดับหนึ่งที่สูงกว่าคุณค่าในระดับแรก

การอุทิศตนอาจจะอยู่ในรูปแบบของการช่วยส่งเสริมศาสนาและจริยธรรมของสังคม การช่วยเหลือเพื่อนมนุษย์ในรูปแบบต่างๆ การร่วมมือกันเพื่อสร้างสังคมที่ดีและช่วยกันสอดส่องดูแลไม่ให้เกิดความชั่วร้ายในสังคม เป็นต้น

อัลลอฮฺได้ตรัสไว้ว่า

وَمَنْ أَحْسَنُ قَوْلاً مِّمَّن دَعَا إِلَى اللَّهِ وَعَمِلَ صَالِحاً وَقَالَ إِنَّنِي مِنَ الْمُسْلِمِينَ (سورة فصلت:33) 

“ผู้ใดอีกที่จะดีกว่าบุคคลผู้ซึ่งเชิญชวนสู่อัลลอฮฺ (คือร่วมกันเชิญชวนผู้คนให้เคารพภักดีอัลลอฮฺและดำเนินชีวิตตามหนทางของพระองค์) โดยเขาได้ปฏิบัติความดีงามและได้กล่าวว่า แท้จริงฉันเป็นหนึ่งในบรรดามุสลิมผู้มอบตน (ต่ออัลลอฮฺ)” (อัลกุรอาน สูเราะฮฺ ฟุศศิลัต: 33)

- ข้อคิดที่ได้รับจากบทเรียน

1.คุณค่าของมนุษย์อยู่ที่การรู้จักตัวเองว่าเป็นบ่าวของอัลลอฮฺและดำเนินชีวิตอยู่ในหนทางของพระองค์

2.มนุษย์ควรระลึกถึงคุณความดีและเกียรติที่อัลลอฮฺได้ประทานให้แก่เขาอยู่เสมอ

3. การเชื่อฟังและเคารพภักดีอัลลอฮฺจะก่อให้เกิดคุณค่ากับตัวมนุษย์เอง เพราะเป็นการสร้างสัมพันธ์กับอัลลอฮฺ

4.การอุทิศตนเพื่อความดีงามของสังคมโดยส่วนรวมเป็นคุณค่าที่อิสลามสนับสนุนให้ทำเป็นอย่างยิ่ง

- คำถามหลังบทเรียน

1. ท่านคิดว่ามนุษย์ประเสริฐกว่าสิ่งอื่นๆ อย่างไรบ้าง?

2.ท่านคิดว่าชีวิตของท่านมีคุณค่าหรือไม่? และอะไรคือคุณค่าในชีวิตของท่าน?

ท่านคิดว่าท่านสามารถสร้างคุณค่าในชีวิตของท่านได้อย่างไรบ้าง?