الله تعالى عالٍ على خلقه وهو قِبَل وجه المصلي

ด้วยพระนามของอัลลอฮฺ ผู้ทรงเมตตา ปรานียิ่งเสมอ

อัลลอฮฺตะอาลาทรงอยู่เหนือสิ่งถูกสร้างโดยที่พระองค์ทรงอยู่ทางด้านหน้าของผู้นมาซ

คำถาม : ฉันอ่านหะดีษบทหนึ่งบอกว่า  อัลลอฮฺตะอาลาอยู่ข้างหน้าผู้นมาซ ?  ดังกล่าวมีความหมายว่าอย่างไร? และจะค้านกับที่บอกว่าอัลลอฮอยู่บนฟากฟ้าหรือไม่ ?

คำตอบ : มวลการสรรเสริญเป็นสิทธิของอัลลอฮฺ

ผ่านมาแล้วในคำถามที่  992, 11035 ซึ่งได้บอกหลักฐานว่าอัลลอฮฺนั้นทรงประทับอยู่บนบัลลังก์ และทรงอยู่เหนือสิ่งถูกสร้าง

มีหะดีษที่บันทึกโดยอิมามอัลบุคอรีย์  เลขที่ 406 และอิมามมุสลิม  เลขที่ 547  จากอับดิลลาฮฺ อิบนิ อุมัร  รอฎิยัลลอฮฺอันฮุมา ว่า

 وورد في الحديث الذي رواه البخاري (406) ومسلم (547) عَنْ عَبْدِ اللهِ بْنِ عُمَرَ أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ رَأَى بُصَاقًا فِي جِدَارِ الْقِبْلَةِ ، فَحَكَّهُ ثُمَّ أَقْبَلَ عَلَى النَّاسِ فَقَالَ : « إِذَا كَانَ أَحَدُكُمْ يُصَلِّي فَلَا يَبْصُقُ قِبَلَ وَجْهِهِ ، فَإِنَّ اللهَ قِبَلَ وَجْهِهِ إِذَا صَلَّى»

ความว่า "แท้จริงท่านรอซูลุลลอฮฺ  ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม  ได้เห็นน้ำลายติดอยู่ที่กำแพงด้านกิบละฮฺ  แล้วท่านก็ได้ไปขูดมันออก  และหันหน้ามายังผู้คนแล้วกล่าวว่า “เมื่อคนหนึ่งคนใดในหมู่พวกท่านได้นมาซ  เขาอย่าได้ถ่มน้ำลายทางด้านหน้าของเขา  เพราะอัลลอฮฺทรงอยู่ด้านหน้าของเขาเมื่อเขานมาซ” 

และไม่ถือว่าหะดีษนี้ (อัลลอฮฺอยู่ด้านหน้า) ค้านกับการที่อัลลอฮฺนั้นอยู่เหนือสิ่งถูกสร้าง  ท่านชัยคุลอิสลาม  ได้กล่าวไว้ใน “มัจญมูอฺ อัลฟะตาวา” เล่มที่ 5 หน้า 101 ว่า คำกล่าวของท่านรอซูลุลลอฮฺ  ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม  "เมื่อคนหนึ่งคนใดในพวกท่านจะนมาซ  แท้จริงอัลลอฮฺทรงอยู่ด้านหน้าของเขา  ดังนั้นเขาอย่าได้ถ่มน้ำลายทางด้านหน้าของเขา"  เป็นความจริงตามเนื้อหาของหะดีษ  และอัลลอฮฺทรงอยู่บนบัลลังก์โดยที่พระองค์ทรงอยู่ด้านหน้าของผู้นมาซ  ยิ่งไปกว่านั้นลักษณะดังกล่าวนี้ก็มีกับสิ่งถูกสร้างทั้งหลาย  เพราะแท้จริงหากมนุษย์วิงวอนฟากฟ้าหรือวิงวอนดวงอาทิตย์และดวงจันทร์  แน่นอนว่า  ฟากฟ้าดวงอาทิตย์และดวงจันทร์ จะอยู่เหนือเขาและก็จะอยู่ต่อหน้าเขาด้วย"  (จบ)

และท่านได้กล่าวอีกว่า ( เล่มที่ 5 หน้า  672 ) "เป็นที่ทราบกันดีว่าใครที่ผินหน้าไปทางดวงจันทร์และพูดกับมัน (หากสมมุติว่าเขาพูดกับมันได้) เขาจะไม่ผินไปหามันนอกจากจะด้วยใบหน้าของเขาทั้งๆ ที่มัน(ดวงจันทร์)อยู่เหนือเขา  โดยที่เขามุ่งไปหามันด้วยใบหน้าของเขาโดยที่ดวงจันทร์อยู่เหนือเขา  และเช่นเดียวกันเมื่อบ่าวได้นมาซ  เขาได้ผินสู่พระเจ้าของเขาโดยที่พระองค์ทรงอยู่เหนือเขาและวิงวอนพระองค์จากทางด้านหน้าของเขา  ไม่ใช่ทางด้านขวาและไม่ใช่ทางด้านซ้าย  และเขาวิงวอนพระองค์ทางด้านบนมิใช่ทางด้านล่าง" (จบ)

ท่านชัยคฺ  อิบนุ อุษัยมีน  ได้กล่าวว่าหลักฐานที่บ่งบอกว่าแท้จริงอัลลอฮฺนั้นอยู่ด้านหน้าของผู้ละหมาด  คือคำกล่าวของท่านรอซูลุลลอฮฺ  ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม ที่ว่า

«إذا قام أحدكم في الصلاة فلا يبصق قبل وجهه فإن الله قبل وجهه»

ความว่า “เมื่อคนหนึ่งคนใดในพวกท่านอยู่ในละหมาด  ดังนั้นเขาอย่าได้ถ่มน้ำลายด้านหน้าของเขาเพราะแท้จริงอัลลอฮฺทรงอยู่ด้านหน้าเขา”

และการอยู่ด้านหน้านี้มีอยู่จริงสำหรับอัลลอฮฺที่เหมาะสมสำหรับพระองค์และไม่ได้ค้านกับการอยู่ที่สูงของพระองค์  การรวมตัวบททั้งสอง (การอยู่ด้านหน้าและการอยู่ที่สูงของพระองค์)  มีสองด้านด้วยกันคือ

1. การรวมทั้งสองสิ่งเป็นไปได้สำหรับสิ่งถูกสร้าง  ดังเช่น  หากว่าดวงอาทิตย์กำลังขึ้นแท้จริงมันจะอยู่ด้านหน้าของผู้ที่ผินหน้าไปทางทิศตะวันออกทั้งๆ ที่มันอยู่บนฟ้า  เมื่อสิ่งเหล่านี้สามารถรวมกันและอยู่ในสิ่งที่ถูกสร้างได้  ฉะนั้นการเป็นไปได้สำหรับผู้สร้างก็เป็นสิ่งที่สมควรกว่า

2. หากว่าการรวมทั้งสองเป็นไปไม่ได้สำหรับสิ่งถูกสร้าง  ดังนั้นมันก็ไม่จำเป็นว่าจะเป็นที่ต้องห้ามหรือเป็นไปไม่ได้สำหรับผู้สร้าง  เพราะแท้จริงอัลลอฮฺไม่มีสิ่งใดเสมอเหมือนพระองค์  (จบ)  จาก ฟะตาวา อิบนิอุษัยมีน (4/287)

islamqa.info

ฟัตวาหมายเลข 40865