الغلام والملك الظالم

айгамбарыбыз саллаллоху алайхи ва саллам айтты:
    “Силерге чейин жашаган (байыркы) элдердин арасында бир (залым) падыша жана анын картайып калган сыйкырчысы бар эле. Кндърдн биринде сыйкырчы падышага: « Мен карып калдым. Эми мага бир зирек бала жиберсеёиз, мен ага сыйкырды йрътъйн» деди. Падыша «макул» деп ага бир жаш баланы жиберди. Бала сыйкырчынын йнъ бара жатып, жолдон бир динчил (олуя) кишиге жолукту жана анын йнъ кирип, създърн укту. Динчил кишинин създър балага аябай жагып калды. Ошентип, бала ар дайым сыйкырчыга бара жатканда динчил олуянын йнъ кирип, аны менен къпкъ чейин сйлъшп, сыйкырчыга (кечигип) барганда сыйкырчы аны катуу токмоктоор эле. Бала муну динчил кишиге арызданганда, ал айтты: «Эгер сен сыйкырчыдан корксоё, «мен йдъ кармалып калдым» дегин. Эгер йёдъглърдън корксоё, анда «мен сыйкырчынын йндъ кармалып калдым» дегин.
    Ошентип, бала барып-келип жргън кндърдн биринде чоё бир жапайы жаныбарга жолугат. Ал жаныбар адамдарды ъткърбъй жолго жатып алган экен. Ошондо бала: « мына бгн мен (мага устаз болууга) кимиси татыктуу экенин билемин: сыйкырчыбы же динчилби?» деп, колуна бир таш алды жана «Эй, Аллахым! Эгер Сен сыйкырчынын ишинен динчилдин ишин абзел деп билсеё, (ушул таш менен) мына бул жаныбарды ълтръ кър!» деп жаныбарды атып урду эле, ал тил тартпай ълп калды. Адамдар дагы ары-бери ътъ баштады. Андан кийин бала динчил абышканын йнъ барып, болгон окуяны айтып берди. Анда динчил киши айтты: «О, балам! Сен бгн менден (илимде) озуп кетипсиё! Себеби, мен сенин жетишендигиёди кърдм. Эми сени оор сыноолор ктът. Сен ошол сыноолорго жолукканыёда (жана сенден «устазыё ким?» деп сурашканда) мени айтып койбо».
Андан кийин бала (ъз алдынча) сокур, ала (макоо) жана башка оорулууларды айыктыра баштады. Ал жънндъ падышанын жакындарынан болгон къз сокур бир киши угуп калды жана ътъ къп мал-млк, белектер менен келип, балага: «эгер мага шыпаа берсеё, ушул байлыктын баарын сага беремин» деди. Анда бала айтты: «Мен эч кимди айыктыра албаймын. Аллах айыктырат. Эгер сиз Аллахка ыйман келтирсеёиз, мен Ага дуба кыламын анан Ал сизге шыпаа берет». Падышанын жардамчысы кудуретт Аллах Таалага ыйман келтирди эле Аллах шыпаа берди. Кийин ал адаттагыдай падышанын алдына барып олтурду. Падыша андан: «Сага къзёд ким кайтарып берди? « деп сурады. «Менин Раббим!» деп жооп берди жардамчысы. Анда падыша (ачууланып) : «Эй! Сенин менден башка Раббиё дагы барбы?!» деди эле жардамчысы (салабаттуулук менен) : «менин Раббим дагы, сенин Раббиё дагы – Аллах!» деди. Ошондо падыша аны кармап, («Сага бул създ ким йрътт?» деп сурап) катуу кыйнады эле, баланы айтып койду. Падышага баланы алып келишти. Падыша ага: «О, балам, сен ътъ кчт сыйкырчы болуп, сокурлар менен макоолорду да айыктыра баштаган турбайсыёбы!» деди. Анда бала: « Жок, (сыйкырчы болбодум) мен эч кимди айыктыра албаймын, Кудуретт Аллах айыктырат» деди. Ачууланган падыша баланы кыйнай берди эле, акыры (чыдабай) динчилди айтып берди. Андан кийин анын алдына ошол динчилди алып келишти жана андан «диниёден кайт!» деп талап кылышты. Бирок, динчил макул болбоду. Ошондо падышанын буйругу менен ара алып келишти жана динчилдин башына коюшуп, как ортосунан аралап жиберишти! Динчил эки бълък болуп сулап тшт. Кийин падышанын жардамчысын алып келишти жана ага да «диниёден кайт!» дешти. Макул болбой койду эле аны дагы эки бълък болуп калганга чейин башынан ылдый аралап жиберишти! Кийин падышага баланы алып келишти жана «диниёден кайт!» деп талап кылышты. Бала кайтпады. Анда падыша аны бир топ кызматчыларына тапшырып: «муну паландай тоонун башына алып баргыла. Эгер дининен кайтса – кайтты, кайтпаса (ошол чокудан) таштап жибергиле» деди. Алар (желдеттер) аны тоонун чокусуна алып чыкканда бала: «О, Аллахым! Мени булардан Ъзё каалагандай куткара кър!» деп дуба кылды эле, тоо силкинип, баладан башка бардыгы кулап, ълшт жана ълд. Бала падышанын алдында дагы пайда болду. «Ой, сен менен кеткендер эмне болду?!» деп сурады падыша. «Мени алардан Кудуретт Аллах куткарды» деди бала. Падыша аны дагы башка бир топ кызматчыларына тапшырып «муну кемеге салып, деёиздин ортосуна алып баргыла. Дининен кайтса – кайтты, кайтпаса таштап жибергиле!» деди. Кызматчылар баланы айтылган жерге алып барышты. Бала дагы Аллахка жалбарып: «Эй, Аллахым! Мени булардан ъзё каалагандай куткара кър!» деди. Ошол замат кеме оодарылып бардыгы чъгп кетишти. Бала болсо дагы падышанын алдында пайда болду. Падышанын «Ой, сени менен кеткендер эмне болушту?» деген суроосуна ал кайрадан: «мени алардан кудурети кчт Аллах куткарды» деп жооп берип, съзн мындайча улантты: «(Эй, падыша!) чынында, азыр мен сизге айта турган ишти жасамайынча мени эч ълтръ албайсыз» Падыша: «ал кандай иш экен?» деп сураганда бала мындай деди: «бир кенен дъёсъъгъ элдерди чогултуп, мени курма дарагына таёып байлап, андан кийин менин саадагымдан бир даана ок аласыз жана ал окту жаанын как ортосуна коюп: «ушул баланын Раббисинин ысымы менен!» деп атасыз. Сиз ушул айтканымды толук аткарганда гана мени ълтръ аласыз»
    Ошентип, падыша бт элди бир жалаё дъёсъъгъ чогултуп, баланы курма дарагына байлады жана анын саадагынан бир даана ок алып «ушул баланын Раббисинин ысымы менен!» (Бисмиллахир Рахмаанир Рахийм) деп атты эле, ок баланын чыкыйына тийди жана ал чыкыйын кармап ълд. Бирок, адамдар ошол замат ыйманга келип: «биз баланын Раббисине ыйман келтирдик!» деп (кайра – кайра) айтышты. Андан кийин падышанын жакындары ага келишип: « Буга эмне дейсиз? Накта ъзёз корккон иш эми болбодубу?! Анткени, элдин баары (Аллахка) ишенип калышти» дешти. Падыша болсо, (андан бетер кутуруп) шаар дарбазаларынын алдына чоё-чоё чуёкурлар казууну жана ал чуёкурлардын ичине кчт от жагууну буюрду жана: «кимде – ким дининен кайтпаса, ушул чуёкурларга таштагыла!» деди. Кызматчылары анын буйругун аткарышты. Акырында ымыркай бъбъгн бооруна баскан бир аял гана калды. Аны да (желдеттер) чуёкурга трткъндъ ал коркуп, ъзн артка таштады.     Ошондо колундагы баласы(на тил бтп): « Апаке! Сабыр кылыёыз! Анткени, сиздин диниёиз – чындык!» деди.
(Муслим риваяты)