ระวังจากการทุจริตต่ออัลลอฮฺและเราะสูลของพระองค์

บทความ การ์ดของข้อมูล
หัวข้อ: ระวังจากการทุจริตต่ออัลลอฮฺและเราะสูลของพระองค์
ภาษา: อุซเบก
เผยแพร่โดย: เว็บมุสลิมอุซเบกิสถาน
คำอธิบายโดยย่อ: ระวังจากการทุจริตต่ออัลลอฮฺและเราะสูลของพระองค์
วันที่เพิ่ม: 2008-07-14
ลิงก์แบบย่อ: http://IslamHouse.com/162990
:: หัวข้อนี้ถูกจัดอยู่ในหมวดหมู่ต่อไปนี้ ::
คำแปลของการ์ดข้อมูลในภาษาต่างๆ: อุซเบก - อาหรับ - เบ็งกอล
คำอธิบายโดยละเอียด

Ўн биринчи сухбат: 

يأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ لاَ تَخُونُواْ اللَّهَ وَالرَّسُولَ وَتَخُونُواْ أَمَانَاتِكُمْ وَأَنْتُمْ تَعْلَمُونَ* وَاعْلَمُواْ أَنَّمَآ أَمْوَالُكُمْ وَأَوْلاَدُكُمْ فِتْنَةٌ وَأَنَّ اللَّهَ عِندَهُ أَجْرٌ عَظِيمٌ*

Эй иймон келтирган инсонлар, Аллох ва Расулга хиёнат килманглар, бир-бирларингизнинг омонатларингизга хам билиб туриб хиёнат килманглар. Билингларки, мол-дунёларингиз ва фарзандларингиз (сизлар учун) имтихондир. Аллох хузурида буюк мукофот бор. (Анфол сураси, 27, 28-оятлар).

Энг катта омонат Аллохнинг дини, Расулуллохнинг Суннатларидир. Аллох ва Расулнинг буйрукларини яширину ошкора холатларда бир хилда саклаш омонатдорлик бўлади.

Бу оятларда Аллох таоло иймонли бандаларини мўминликка хилоф келадиган энг ёмон амал - хиёнатдан сакланишга буюрган. Сабаби - сахобалар замонларида Мадинада мусулмонларнинг ораларида аралашиб яшаётган мунофик кимсалар мўминларнинг хабарлари ва сирларини билиб олиб, сўнг мушрикларга етказиб турар эдилар. Баъзида айрим мусулмонлардан хам хатолик ўтиб, биродарларининг сирларини фош этиб кўйиш холатлари содир бўлар эди. "Суддий айтадилар: баъзи одамлар Расулуллох соллаллоху алайхи васалламдан бир нарсани эшитардилар-да, уни ошкор килиб кўярдилар. Кейин бу гап мушрикларга етиб борар эди". (Табарий).

Муфассирлар ушбу оятларнинг нозил бўлиш сабаби сифатида бир неча вокеани зикр киладилар. Жумладан, китобларда Расулуллохга берган ахдларини бузган Курайза кабиласи устида бўлиб ўтган вокеа келтирилади.

"Зухрий ва Калбий айтадилар: Бу оят Авф бин Молик кабиласидан бўлган Абу Лубоба Хорун бин Абдулмунзир ал-Ансорий хакида нозил бўлган. Бунинг сабаби шу эдики, Расулуллох соллаллоху алайхи васаллам Курайза яхудийларини йигирма бир кеча камал килиб турдилар. Охирида улар Расулуллох соллаллоху алайхи васалламдан ўзларининг биродарлари Банунназийр билан келишгандек сулхга келишишни сўрадилар. Яъни ўзларининг биродарлари томонига - Шом ерларидан Азруот, Арийхо деган жойларга кетишга келишмокчи бўлдилар. Расулуллох соллаллоху алайхи васаллам уларнинг бу сўзларини рад этдилар. Аммо Саъд ибн Муознинг хукмига рози бўлишни уларга таклиф килдилар. Бану Курайза эса бунга кўнмадилар ва: "Бизга Абу Лубоба ибн Абдулмунзирни юбор", дедилар. Чунки у бу кавмга холис киши бўлиб, унинг мол-дунёси, боласи ва аёли уларнинг махалласида эди. Расулуллох соллаллоху алайхи васаллам уни юбордилар. Абу Лубоба буларнинг олдига келгандан сўнг айтишди: "Эй Абу Лубоба, нима деб ўйлайсан, Саъд ибн Муознинг хукмига рози бўлайликми?" Шунда Абу Лубоба кўли билан бўйнига ишора килди... Бундай килманглар, деган маънони англатди.

Абу Лубоба айтади: "Аллохга касамки, турган еримдан кимирламасимдан туриб, мен Аллох ва Унинг Расулига хиёнат килганимни сездим".

Кейин у бурилиб, жўнаб кетди ва Расулуллох соллаллоху алайхи васалламнинг олдиларига келмасдан масжидга кириб, унинг устунларидан бирига ўзини боглади. "Аллохга касамки, бирор нарса емайман, бирор нарса ичмайман. Ё шундок ўламан ё Аллох менинг тавбамни кабул килади", - деди. Бунинг хабари Расулуллох соллаллоху алайхи васалламга етгандан сўнг айтдиларки, "Агар у менинг олдимга келганда унинг хакига дуо килиб, истигфор сўраган бўлардим. Аммо киладиган ишини килибди, энди мен уни то Аллох кечирмагунча бўшатмайман". У етти кун шундок турди, на овкат ейди ва на сув ичади. Охири хушидан кетиб йикилди. Кейин Аллох унинг тавбасини кабул килди. Одамлар унга: "Эй Абу Лубоба, сенинг тавбанг кабул бўлди", дейишди. У: "Йўк, Аллохга касамки, то Расулуллох соллаллоху алайхи васалламнинг ўзлари келиб мени бўшатмагунларича, ўзимни бўшатмайман", - деди. У Зот келдилар. Ўз кўлллари билан арконни ечдилар. Кейин Абу Лубоба: "Эй Расулуллох, соллаллоху алайхи васаллам, тавбам мукаммал бўлиши учун кавмимнинг ичидаги, мен ўша ерда гунох килган уйимни ташлаб чикаман. Молимнинг хаммасидан воз кечаман", - деди. Набий алайхиссалом дедилар: "Учдан бир молингни садака килсанг кифоя килади, шуни садака кил". Ана шунда: "Аллох ва Расулга хиёнат килманглар", - деган оят нозил бўлди". (Багавий, Табарий, Вохидий, Ибн Хишом).

Бу оятларнинг нозил бўлишида яна бошка вокеалар хам зикр килинган. Баъзан бир оятнинг нозил бўлишига сабаб килиб бир неча хил вокеа келтирилади. Баъзи кишилар бунинг кайси бирини олишимиз керак, деб коладилар. Бирок, биз масалани шундок тушунишимиз керакки, оятлар тушишига сабаб бўлган ходисалар амалиёт учун ёрдам ва мисол тарикасида эътибор килинади. Аммо асосий масала оят лафзларининг маъносида ва уни алохида шахслар учун эмас, балки омма учун юборилганлигидадир. Ибн Касир мана бундай дейдилар: "Тўгри кавл шуки, оятнинг хукми омдир, агар у бирор-бир хос сабаб билан келган бўлса хам, жумхур уламолар алохида сабабни эмас, балки лафз далолат киладиган умумий маънони олинади, дейдилар". Демак, оят кайси вокеа сабабли нозил бўлган бўлишидан ёки оятга боглик вокеаларнинг сонидан катъий назар, биз унга амал килишимиз керак.

Хиёнат деганда нималар тушунилади? Уламолар бунга мана бундай жавоб беришади: "Хиёнат алдаш ва бирор нарсани яширишдир". (Куртубий). "Хиёнат кичик ва катта гунохларни ўз ичига олади. У гунохларнинг зарари инсоннинг факат ўзигами ёки бошкаларга хамми, бунинг фарки йўк". (Ибн Касир).

Бу оятдаги "омонат" деган калимадан чикадиган маънолар эса мана бундайдир: "...Омонат Аллох бандаларига омонат килиб топширган амаллар, яъни фарзлардир. Урва ибн Зубайр дейдилар: "Аллох сизлардан рози бўладиган амалларни ошкора холатда килиб кўрсатиб, хеч ким колмаган пайтда унинг хилофини килишга ўтманглар, чунки бундай килиш омонатларингизнинг халокатидир ва бу билан ўзингизга ўзингиз хиёнат килган бўласиз". Абдуррахмон ибн Зайд айтадилар: "Аллох сизларни мунофиклар килганидек Аллох ва Расулга хиёнат килишдан кайтарди". (Ибн Касир).

Демак, омонатнинг маъноси кенг бўлиб, у энг аввало Аллохнинг бандалар устига юклаган ибодатларидир. Инсонлар Аллох ва Расулга итоат килсалар, динларига ошкораю махфий холатларида бир хилда риоя килсалар, омонатни саклаган бўладилар. Кимки ўзини омма мусулмонлар олдида бошкача тутиб, динсиз ёки дини суст кимсалар билан бирга бўлганда бошкача тутадиган бўлса, бу омонатга хилофдир.

Мусулмонларнинг хаклари, сирлари ва обрўлари хам бир-бирларига омонатдир. Бу омонатни саклаш динни саклашнинг бир бўлагидир. Зеро, бунга хам дин буюради.

Аллох ва Расулнинг кўрсатмалари билан бир каторда мусулмонлар учун бир-бирларининг устларидаги хаклари ва сирлари хам омонат саналади. Чунки буларни саклаш хам Аллох ва Расул буюрган диндандир. "Катода айтдилар: Билингларки, Аллохнинг дини омонатдир. Бас, сизларнинг елкангизга кўйилган Аллох азза ва жалланинг фарзлари ва "хад"ларидан иборат омонатни Унинг Ўзига адо этинглар. Кимнинг зиммасида бирор омонат бўлса, уни кўйган одамга топширсин". (Багавий).

Жобир ибни Абдуллохдан ривоят килинади. У киши дедилар: Расулуллох соллаллоху алайхи васаллам айтдилар: "Агар инсон ўз сўзини гапириб бўлиб, ён-верига караб кўйса, бас ўша сўз омонатдир". (Абу Довуд ривоятлари, Албоний, хасан).

Шундай экан, мусулмонларнинг хакларига, сирларига риоя килмаслик, уларнинг ўзгадан яширган нарсаларини унга-бунга гапириб юриш, атайлабдан айбларини очиш уларнинг молларига, жонларига, обрўларига зарар етишига сабаб бўлади. Бу хам хиёнатдир. Кимки бировнинг моли-жонига, сирларига, обрўсига хиёнат килса, у ўзининг динига хиёнат килган бўлади.

Хох Аллохники бўлсин, хох одамларники бўлсин, омонатларни саклай олмаслик сабабларидан бири ўз манфаатини бошкаларникидан устун кўйишдан келиб чикади.

"Абу Лубобанинг мол-дунёси ва бола-чакаси Бану Курайза кабиласи яшайдиган махаллада эди. Шу нарса уларга ён босишига сабаб бўлди. "Билингларки, мол-дунёларингиз ва фарзандларингиз (сизлар учун) имтихондир" - деган оят шунга ишора. "Аллох хузурида эса буюк мукофот бор". Бас, Унинг хаккини ўзингизнинг хаккингиздан устун билинг". (Куртубий).

"Банда мол-дунёси ва бола-чакаси воситасида имтихон килинар экан, буларга бўлган мухаббати эхтимол унинг ўз хохиш-истакларини зиммасидаги омонатни адо этишдан кўра олдинга кўйиб кўйишига сабаб бўлар. Шунинг учун Аллох хабар бердики, бу мол-дунё ва бола-чака фитна-имтихондирки, Аллох шу икки нарса билан бандаларини синовдан ўтказади. Яна маълум килдики, булар вактинчага берилган нарсалардир. Уларни ким берган бўлса, унга якинда кайтарилади. Ким омонат кўйган бўлса, ўшанга топширилади. "Аллох хузурида буюк мукофот бор". Агар сизларда акл ва тафаккур мавжуд бўлса, Унинг буюк мархаматини кичкина, ўткинчи, арзимас лаззатдан устун кўйинглар. Демак, окил киши нарсалар орасидаги фаркни тўгри ажрата билади, уларнинг авлосини устун кўяди..." (Саъдий).

Бугун "менинг олдимга келса, унинг хаккига дуо килардим" деб, тавба килган гунохкорларни кутиб оладиган зот ичимизда эмаслар. Энди ўзини Пайгамбар масжиди устунларига боглаб кўйиб, хеч нарса емасдан-ичмасдан халок бўлгунча турса хам биронта одамнинг тавбаси кабул бўлгани хакида оят нозил бўлмайди. Тўгри, тавбалар эшиги Киёматгача очик, Аллох гунохкорларни хар куни магфират килади. Аммо саодат замони эмаски, бирон одам хиёнат килсаю дархол афсус-надомат чекиб, тавба килгандан кейин гунохдан кутулгани хакидаги башоратни шу дунёда эшитиб, калби таскин топиши мумкин бўлса... Хиёнатнинг каттасидан хам, кичигидан хам Аллох асрасин

Go to the Top